Tabi ki suçtur diye cevap verebilirim herhalde kendi sorduğum soruya. Bunu bilmeyen mi var diyebilirsiniz. Ama başkasının tescilli markasını kullanmanın suç olduğunu daha doğrusu nasıl bir suç olduğunu bilmeyenler var. Daha vahimi marka tescilinden hiç haberi olmayanlar bile var. Ama bizim cevabımız evet marka taklit etmek suçtur. Hem de ağır bir suç.
Tescilli bir markayı taklit ederek nasıl bir suç işlediğimizi irdeleyelim biraz. Marka her ne kadar soyut bir kavram olsa da bir kişinin izinsiz olarak arabasını alıp gezmeye çıkmaktan, evine sessizce girip , koltuklarında oturup, televizyonlarını seyretmekten farklı değildir. Bir nevi haneye tecavüz sayılır. Aklımızda daha net oluşması açısından verilmiş örnekler tabi bunlar.
Ne yaparsak markayı taklit etmiş sayılırız;
• Marka sahibinin izni olmaksızın, markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markayı taklit etmek.
• Taklit markayı taşıyan ürünleri satmak, dağıtmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, ihraç etmek, ticari amaçla elde bulundurmak veya bu ürüne dair sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
• Marka sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek.
Burada özellikle bir kısma dikkat çekmek istiyorum. Yukarıda belirtildiği gibi sadece benzer ürünü çıkartmak taklit değildir, bu benzer ürünleri amaçla elinde bulunduran herkes suçludur. Yapılan başvurular 3. Kişilerin görmesi için yayına çıkarlar. Bu yayın herkesin bu marka başvurusunun yapıldığından haberi olduğunu varsayar ve bilmiyordum mazeretini kabul etmez. Taklit etmek için üreten kişi olmanız gerekmez, mağazanızda satmanızda taklit ürün veya markayı kullandığınızı gösterir. Burada suçlu olmayan tek alan nihai tüketicidir. Son tüketici tescilli markalı ürünü alıp kullandığında herhangi bir suç işlemez.
Biraz da marka taklidi durumunda uygulanacak cezalara bakalım kanunda nasıl belirtilmiş;
• Başkasına ait marka hakkına iktibas veya iltibas suretiyle tecavüz ederek mal üreten veya hizmet sunan, satışa arz eden veya satan, ithal ya da ihraç eden, ticari amaçla satın alan, bulunduran, nakleden veya depolayan kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
• Marka koruması olduğunu belirten işareti mal veya ambalaj üzerinden yetkisi olmadan kaldıran kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
• Yetkisi olmadığı hâlde başkasına ait marka hakkı üzerinde devretmek, lisans veya rehin vermek suretiyle tasarrufta bulunan kişi iki yıldan dört yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
• Bu maddede yer alan suçların bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde ayrıca bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
• Başkasının hak sahibi olduğu marka taklit edilerek üretilmiş malı, satışa arz eden veya satan kişinin bu malı nereden temin ettiğini bildirmesi ve bu suretle üretenlerin ortaya çıkarılmasını ve üretilmiş mallara el konulmasını sağlaması hâlinde hakkında cezaya hükmolunmaz. Ayrıca Asliye Ceza Mahkemelerince verilecek cezaların haricinde Hukuk Mahkemelerinde taklit malların fiyatları ve miktarları oranınca maddi tazminat talebinde de bulunulabilmektedir. Satılan ürüne göre, veya asıl marka sahibinin zararına göre bedeller çıkarılabilmektedir. Hatta Markaya bir lisans bedeli belirleyerek bu bedelin tahsili de mümkün olmaktadır.
Bu yüzden bir markayı oluşturmadan ve kullanmadan önce tescil almayacak bile olsanız, başkası tarafından tescili alınmamış bir marka olmasına özen göstermenizi tavsiye ederim. Çünkü farkında olmadan başka birisini taklit ediyor olabilirsiniz. En çok taklit farkında olmadan yapılmaktadır. İyi haftalar dilerim.
